środa, 13 maja 2020

Tematy: 1) Układy chipset. 2/3) Magistrale i gniazda rozszerzeń.


Przedmiot: Urządzenia techniki komputerowej


I. Przeczytaj:

Układy chipset

Źródło zdjęcia: https://pixabay.com/pl/
Chipset - zbiór układów scalonych, odpowiedzialny za komunikację (przepływ informacji) między procesorem, a pozostałymi elementami płyty głównej i poszczególnymi podzespołami podłączonymi do płyty głównej, takimi jak: dyski twarde, gniazda rozszerzeń, pamięć RAM, poszczególne porty.
Chipsety są montowane bezpośrednio w płycie głównej i nie ma możliwości kupienia samego chipsetu albo jego wymiany (wymiana chipsetu = wymiana płyty głównej).

W starszych rozwiązaniach płyt głównych chipset składa się z dwóch układów: mostka północnego (ang: North Bridge) i mostka południowego (ang: South Bridge).
Zadaniem mostka północnego jest kontrolowanie przepływu danych między procesorem a pamięcią.
Mostek południowy kontroluje urządzenia wejścia – wyjścia (dysk twardy, karta grafiki, karta sieciowa itd.).

W nowszych rozwiązaniach płyt głównych chipset jest jednoukładowy (jednomostkowy) – w takim rozwiązaniu funkcję mostka północnego spełnia element samego procesora, który bezpośrednio komunikuje się z pamięciami, kartą graficzną, dyskami SSD. Natomiast do mostka (Intel nazywa je: Platform Controller Hub) podłączone są pozostałe elementy sterujące złączami USB, nośnikami SATA 3 oraz innymi mniej wymagającymi komponentami.

Schemat układu dwumostkowego (Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Chipset)


Schemat blokowy układu jednomostkowego. (Źródło: skan z podręcznika)

Chipset może zawierać kontrolery (sterowniki) następujących elementów:

- pamięci RAM
- procesora CPU
- pamięci cache
- magistral (PCI/AGP, PCI Express)
- dysków twardych
- klawiatury, myszy i innych urządzeń zewnętrznych

Głównymi producentami chipsetów są: AMD/ATI oraz Intel.
Każdy z tych producentów produkuje kilka typów chipsetów. W przypadku chipsetów Intel rozróżniamy serie: H, Z, B, a w przypadku chipsetów AMD: A, B, X.


Magistrale i gniazda rozszerzeń

Źródło zdjęcia: https://pixabay.com/pl/
Na płytach głównych oprócz procesora, chipsetu, interfejsów urządzeń peryferyjnych (i innych) znajdziemy również gniazda rozszerzeń i magistrale. Pozwalają one na podłączenie (połączenie) różnych urządzeń i kart rozszerzeń.

Gniazdo rozszerzeń (zwane także złączem lub slotem) – to miejsce na płycie głównej komputera, pozwalające na zamontowanie karty rozszerzeń (np.: karty graficznej czy dźwiękowej).
Gniazda rozszerzeń pozwalają na rozbudowę lub zmianę konfiguracji komputera, bez konieczności wymiany płyty głównej.

Magistrala komunikacyjna, magistrala (zwana także szyną) – to zespół linii przenoszących sygnały oraz układów wejścia-wyjścia służących do przesyłania sygnałów sterujących, adresów i danych między procesorem, pamięcią i gniazdami rozszerzeń.
W skrócie: magistrala – to ścieżka łącząca ze sobą różne komponenty komputera w celu wymiany informacji między nimi.

Ze względu na typ prowadzonej transmisji magistrale można podzielić na:
* równoległe – sygnały przesyłane są równolegle, jednocześnie wieloma kanałami (np. przewodami, ścieżkami); do magistral tego typu należą m.in. ISA, PCI, AGP
* szeregowe – sygnały są przesyłane szeregowo, jednym lub wieloma pojedynczymi kanałami; do nich należą magistrale: PCI Express, USB.

Gniazda rozszerzeń są podłączone do magistrali (szyny) komunikacyjnej, dlatego nazwy gniazd są tożsame z nazwami standardu magistrali. I tak rozróżniamy:
* magistralę i gniazdo PCI
* magistralę i gniazdo AGP
* magistralę i gniazdo PCI Express

oraz starsze rozwiązania:
* magistralę i gniazdo ISA
* magistralę i gniazdo EISA
* magistralę i gniazdo MCA
* magistralę i gniazdo VLB (VESA)
* i inne

Magistrala i gniazdo PCI – to rozwiązanie pozwalające na podłączenie dowolnego urządzenia zewnętrznego.
Magistrala i gniazdo AGP – to rozwiązanie zoptymalizowane pod kątem współpracy z kartami graficznymi.
Magistrala i gniazdo PCI Express – ta szybka magistrala szeregowa została zaprojektowana z myślą o zastąpieniu magistral PCI i AGP, ma więc służyć do podłączenia dowolnej karty rozszerzeń.

Zachęcam do obejrzenia prezentacji:
gdzie znajdziesz trochę więcej wiadomości o powyższych magistralach i gniazdach rozszerzeń, a przede wszystkim zobaczysz na zdjęciach jak one wyglądają.


II. Odpowiedz pisemnie (np. w zeszycie przedmiotowym) na pytania:

1) Jak definiuje się chipset?
2) Jak definiuje się magistralę (szynę) komunikacyjną?
3) Jakie są rodzaje gniazd rozszerzeń?

III. Odpowiedzi na pytania prześlij na mój adres e-mail: a.ciura.zsz@gmail.com


Fakultatywnie (czyli nieobowiązkowo):

I. Przeczytaj i obejrzyj w internecie:

Więcej o różnicach w określonych typach chipsetów możesz przeczytać np. w poradniku x-kom: https://www.x-kom.pl/poradniki/5770-jak-wybrac-plyte-glowna-do-komputera.html

Dużo więcej informacji (także wykraczających poza obecny zakres obowiązujących Cię wiadomości) nt. magistrali i gniazd rozszerzeń znajdziesz tutaj:


II. Przeczytaj w podręczniku:

Informacje nt. chipsetów znajdziesz:
1Tig) w podręczniku Tomasz Kowalski "Technik informatyk. Urządzenia techniki komputerowej" – na stronach od 97 do 107.
1Tip) w podręczniku Tomasz Marciniuk "Administracja i eksploatacja systemów komputerowych, urządzeń peryferyjnych i lokalnych sieci komputerowych. Kwalifikacja inf.02. Podręcznik do nauki zawodu technik informatyk. Część 1" - na stronach od 154 do 173.

Informacje o magistralach i gniazdach rozszerzeń znajdziesz:
1Tig) w podręczniku Tomasz Kowalski "Technik informatyk. Urządzenia techniki komputerowej" – na stronach od 186 do 201.
1Tip) w podręczniku Tomasz Marciniuk "Administracja i eksploatacja systemów komputerowych, urządzeń peryferyjnych i lokalnych sieci komputerowych. Kwalifikacja inf.02. Podręcznik do nauki zawodu technik informatyk. Część 1" - na stronach od 176 do 180.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz